Μαθήματα συναισθηματικής ισορροπίας # 1

Έχω στο νου μου εσένα. Ή εμένα, κάποτε. Ο αποδέκτης όμως μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε. Αυτό δεν είναι ένα επιστημονικό κείμενο. Δεν συνηθίζω να γράφω έτσι. Πίσω μου όμως υπάρχει η θεωρία κιι αν χρειαστεί εκεί θα ανατρέξω. 
Επίσης δεν συνηθίζω να γράφω μεγάλα κείμενα, αφού γνωρίζω πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος σου. Σήμερα όμως θα μου επιτρέψεις μια εξαίρεση. 

"Να αγαπάς τον εαυτό σου", "Πίστεψε σε σένα",  "Αγάπησε πρώτα εσένα, για να αγαπήσεις μετά τους άλλους", "Να σέβεσαι τον εαυτό σου" "Στηρίξου στα πόδια σου" ....

Πόσες τέτοιες παραινέσεις δεν διαβάζουμε ή δεν ακούμε διαρκώς στη ζωή μας; Αναρωτιέμαι τώρα εγώ....Γιατί τόσοι και τόσοι άνθρωποι δεν ακολουθούν τελικά αυτές τις εύκολες και τόσο απλές συμβουλές; Γιατί υπάρχει τόση "δυστοκία" αγάπης προς τον εαυτό μας; Γιατί υπάρχουν άνθρωποι γεμάτοι νευρώσεις; Γιατί αλήθεια αφού τα γνωρίζουμε όλα αυτά ΔΕΝ τα εφαρμόζουμε;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει υγιής ενήλικας που να πιστεύει ότι δεν πρέπει να αγαπάει τον εαυτό του, αντίθετα πρέπει να τον μισεί ή να του κάνει κακό. Υπάρχουν όμως πολλοί που το κάνουν, με πολλούς τρόπους. Αλλά τότε δεν μιλάνε για υγιή ενήλικα. Κι όταν πρόκειται για νοσηρή κατάσταση οι οδηγίες του τύπου : "αγάπησέ σε" είναι τόσο αστεία όσο κι αυτό όπως το έγραψα κι ακούστηκε αστείο!

Η αγάπη κι ο σεβασμός μαθαίνονται από τα μικράτα μας, μέσα στην οικογένεια μας αρχικά. Η ενθάρρυνση κι  η αποδοχή είναι δύο σημαντικές αξίες και κάθε γονιός που λέει ότι αγαπάει τα παιδιά του πρέπει να φροντίζει σε καθημερινή βάση να τις έχει ως οδηγό του.
Δεν νομίζω ότι εν γνώση του ο γονιός θέλει να πληγώνει το παιδί του. Πολλές φορές, ίσως γιατί κι ο ίδιος δεν διδάχτηκε κάτι διαφορετικό από τους δικούς του γονείς, ούτε ενθαρρύνει σωστά το παιδί του αλλά ούτε και το αποδέχεται. 
Αποδέχομαι δεν σημαίνει ότι δέχομαι ότι κάνει το παιδί μου ακόμα και τις αρνητικές συμπεριφορές. 
Αποδέχομαι το παιδί μου σημαίνει ότι του δείχνω την αγάπη μου, κάνω αποδεκτό το ίδιο αλλά όχι τη συμπεριφορά του.
Οι τιμωρίες, τα λόγια που χρησιμοποιούμε, ο σεβασμός στις ανάγκες του είναι τρόποι με τους οποίους μιλάμε και διδάσκουμε. Μια εκδικητική στάση μας για τιμωρία αντί να συνετίσει το παιδί, θα το διώξει από κοντά μας. Θα το κακιώσει.

Και κάπως έτσι μεγαλώνουμε. Με τα εφόδια από την οικογένεια μας στην αρχή, από το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς που θα περάσουν από πάνω μας άλλες φορές ως ευλογία κι άλλες φορές  ως κατάρα κι από τις παρέες μας στην πορεία, βγαίνουμε στη ζωή.
Οι σχέσεις που θα δημιουργήσουμε θα είναι το test drive του χαρακτήρα μας. Μέσα στις συντροφικές σχέσεις όπου χρειάζεται να μοιραστούμε, να υποχωρήσουμε, να συμβιβαστούμε, να δώσουμε ή να πάρουμε αγάπη εκεί λοιπόν δοκιμαζόμαστε. Εκεί δημιουργούνται ή δεν δημιουργούνται ισορροπίες. Κι εκεί παίζουμε ρόλους. Ανάλογα με το πόση αυτοπεποίθηση έχουμε αλλά κυρίως πόση αυτοεκτίμηση.

Στο νου των περισσότερων ανθρώπων οι δυο αυτές έννοιες ταυτίζονται. Σίγουρα πάντως συγχέονται.Ας κάνουμε όμως το διαχωρισμό. Επιβάλλεται. Η αυτοπεποίθηση είναι καθαρά θέμα ικανοτήτων. Η αυτοεκτίμηση από την άλλη, είναι αποτέλεσμα ηθικής αξιολόγησης που κάνουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας.

Η αυτοπεποίθηση χτίζεται όταν είμαστε μικρά παιδιά. Αν ο γονιός πιστεύει στις ικανότητες του παιδιού του, προσπαθεί να τις αναδείξει ακούγοντας το ίδιο και τις επιθυμίες του, αν είναι δίπλα του αρωγός κι όχι δικαστής, αν του αφήνει χώρο και χρόνο να μάθει μέσα από τα λάθη του χωρίς να το καταδικάζει  τότε και το παιδί μαθαίνει να στηρίζεται στα δικά του πόδια. Μαθαίνει ότι μπορεί. Ότι θα τα καταφέρει στην πορεία και μόνο του. Χτίζει έτσι μια ισχυρή προσωπικότητα κι αυτό είναι πολύ σημαντικό αφού γίνεται πιο ανθεκτικό απέναντι στα λάθη και στις αποτυχίες άρα απέναντι στην ίδια τη ζωή.Η έλλειψη αυτοπεποίθησης δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες: Δεν τολμούμε να κάνουμε πράγματα γιατί φοβόμαστε την αποτυχία. Δεν δοκιμαζόμαστε, δεν προχωράμε. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης μας ακινητοποιεί. Δεν αναπτύσσουμε παρά ελάχιστο από το δυναμικό μας και δεν θα μάθουμε ποτέ για το τι είμαστε ικανοί .

Η αυτοεκτίμηση από την άλλη, είναι η εικόνα που έχω για τον εαυτό μου. Κρίνω τον εαυτό μου χρησιμοποιώντας κάποιο σύστημα αξιών. Αξίζω ή δεν αξίζω με λίγα λόγια.. Με έχω σε εκτίμηση;Η έλλειψη αυτοεκτίμησης κάνει τεράστια ζημιά στην προσωπικότητα μας αλλά και στις σχέσεις μας με τους άλλους. Δεν μπορούμε να είμαστε σε ισορροπία όταν δεν εκτιμούμε τον εαυτό μας.Τι γίνεται λοιπόν όταν έχω χαμηλή αυτοεκτίμηση;Σκεφτείτε κάποιον που πιστεύει ότι δεν αξίζει πολλά. Ίσως και καθόλου. Σαν να λέμε δεν έχει σε υπόληψη τον εαυτό του.Άρα δεν έχει λόγο να φροντίζει για τα δικαιώματά του, την υπεράσπιση του χώρου του ή του χρόνου του., στις συντροφικές του σχέσεις υποχωρεί, γίνεται έρμαιο των επιθυμιών του συντρόφου,εξαρτάται από τη γνώμη και την κριτική των άλλων και σε πιο προχωρημένες καταστάσεις δεν σέβεται τις ανάγκες του ή ακόμα το ίδιο του το σώμα. Το τι θα φάει ...αν και πόση ζημιά θα του κάνει...δεν τον απασχολεί.Έτσι κι αλλιώς μπορεί να σιχαίνεται ήδη το σώμα του. Λίγο περισσότερο τι σημασία έχει;Ο κατάλογος μοιάζει ατελείωτος.... Πήραμε όμως μια ιδέα για την πολλαπλή ζημιά της έλλειψης αυτοεκτίμησης; 

Ωραία! Και τώρα το κρίσιμο ερώτημα: τι γίνεται γιατρέ μου; Γιατρειά δεν υπάρχει; 

Σε πολλές περιπτώσεις που η ζημιά είναι προχωρημένη ίσως χρειαστεί η επιστημονική βοήθεια για να βρει το άτομο τις ισορροπίες του. Από όσο μπορώ να γνωρίζω λίγοι είναι αυτοί που απευθύνονται σε κάποιον επιστήμονα για να αποκαταστήσουν τις ζημιές του παρελθόντος και να τα βρουν με τον εαυτό τους ή τους γύρω τους.
Πολλοί θα στηριχτούν στις φιλίες τους. Άλλοι θα προσπαθήσουν μόνοι τους, μέσω από τη μελέτη βιβλίων ψυχολογίας κι αυτοβοήθειας. Κι άλλοι δεν θα κάνουν ποτέ τίποτα. Θα συνεχίσουν τη ζωή τους όπως-όπως κι επίσης θα συνεχίσουν τις ίδιες συμπεριφορές που διδάχτηκαν κι αυτοί από το δικό τους οικογενειακό περιβάλλον. Κάνοντας με τη σειρά τους απίστευτη ζημιά στα δικά τους παιδιά.

Όποιον τρόπο κι αν διαλέγουμε είναι ο πάτος πολλές φορές κι η απόγνωση που μπορεί να μας οδηγήσει στις πολυπόθητες αλλαγές. Η απελπισία! Μάλιστα έχω αρχίσει να πιστεύω πως μόνο μέσα από μεγάλη απελπισία το άτομο είναι ικανό για δραστικές αλλαγές.
Η μεγάλη θέληση δεν είναι ταυτόσημη με την επιθυμία. Επιθυμούμε πολλά πράγματα στη ζωή μας. Σε πόσες περιπτώσεις στρωνόμαστε για την επίτευξή τους;

Ας πάρουμε ένα ακραίο παράδειγμα: Υπάρχουν  υπέρβαροι που ξέρουν ότι δεν έχουν ζωή αφού δεν μπορούν να κινηθούν από το κρεβάτι τους. Χρειάζονται βοήθεια για απλές καθημερινές ασχολίες. Κι όμως συνεχίζουν να καταβροχθίζουν ποσότητες φαγητού και να μην βοηθούν καθόλου τον εαυτό τους. Δηλώνουν απελπισμένοι, θέλουν πολύ να χάσουν κιλά, αλλά δεν το καταφέρνουν με τίποτα.
Και κάπου κάπου ακούμε για κάποιον που κατάφερε κι έχασε 200, 300 κιλά (διάβασα πρόσφατα για κάποιον που έχασε 400 κιλά). Τι διαφορετικό έχει αυτός ο ένας; 
Μέσα σε αυτόν σίγουρα υπάρχει η στιγμή που η απελπισία είναι τόσο πραγματική που γίνεται το κλικ. Κι αποφασίζει να αλλάξει.
Να αγαπήσει τον εαυτό του, να πιστέψει στο θαύμα, να προσπαθήσει. Όλα ξεκινούν από μέσα του. Η βοήθεια που θα ζητήσει και θα δεχτεί θα είναι καθοριστική για τη συνέχεια.

Έτσι επιστρέφω λοιπόν στην αρχή μου.

"Να αγαπάς τον εαυτό σου", "Πίστεψε σε σένα",  "Αγάπησε πρώτα εσένα, για να αγαπήσεις μετά τους άλλους", "Να σέβεσαι τον εαυτό σου" "Στηρίξου στα πόδια σου" ....Γιατί τόσες και τόσες παραινέσεις που διαβάζουμε ή  ακούμε διαρκώς στη ζωή μας δεν ακολουθούνται τελικά ενώ είναι  εύκολες κι απλές συμβουλές; Γιατί υπάρχει τόση "δυστοκία" αγάπης προς τον εαυτό μας; Γιατί υπάρχουν άνθρωποι γεμάτοι νευρώσεις; Γιατί αλήθεια αφού τα γνωρίζουμε όλα αυτά ΔΕΝ τα εφαρμόζουμε;

Γιατί δεν φτάνει να τα διαβάσεις καλέ μου άνθρωπε. Δεν φτάνει να στα πω εγώ, εσύ να συμφωνήσεις και να τα εφαρμόσεις. Είχα στο παρελθόν περίπτωση μητέρας που διάβαζε μανιωδώς παιδαγωγικά βιβλία  και παρ' όλα αυτά έβλεπα με θλίψη μεγάλη, τίποτα από αυτά να μην εφαρμόζεται στην πράξη. Δεν φτάνει το διάβασμα. Δεν αρκεί η συμφωνία. Μάλιστα πολλές φορές πάει στράφι κι όλη η μελέτη. Τσάμπα η κούραση!

Δεν θα σου πω τον τρόπο. Δεν υπάρχει τρόπος. Προβληματίσου! Μπορείς; Έχεις ήδη κάνει το μισό δρόμο!
Μην παίρνεις αμάσητες τροφές και χαίρεσαι απλά που τα διάβασες! Πάρε κάθε φορά από κάτι και δούλεψε το! Με όρεξη! Με baby steps. Παραδειγματίσου από τα μωρά. Δες πόσες φορές τρώνε τα μούτρα τους μέχρι να περπατήσουν! Αλλά δεν εγκαταλείπουν! Ξέρεις γιατί;
Γιατί θέλουν να σηκωθούν ... Γιατί δεν φοβούνται...Δεν τους δίδαξε κανείς ως εκείνη τη στιγμή το φόβο!

Αν φοβάσαι ....μίλα με τους φόβους σου ...κατάματα! Είναι μια καλή αρχή. 
Κι ένα άλλο τεράστιο θέμα για μια κατοπινή ίσως ανάρτηση!

Σε ευχαριστώ που με διάβασες! Καλή σου μέρα
@ριστέα

ΥΓ: Το κομμάτι που αφορά την οικογένεια και τα παιδικά μας τραύματα, είναι τεράστιο και πολύ σημαντικό. Δεν το ξεπέταξα εδώ. Έκανα την αναφορά που χρειαζόταν έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου να καταπιαστώ με αυτό στο άλλο μπλογκ, τα Βότσαλα στη λίμνη.
Νομίζω ότι τα αμιγώς παιδαγωγικά θέματα θα πρέπει να φιλοξενούνται εκεί.