άτεγκτα λόγια
σαν ατσαλένιοι κισσοί
αναρριχώνται
ήλος και χολές
αδυσώπητοι μύδροι
σταυρώνουν ψυχές
αριστέα
αριστέα
Πήρε μέρος στο 3ο Δρώμενο Χαϊκού
με οδηγό την υπέροχη φωτογραφία της αγαπημένης
Μαρίας Νικολάου, στο
Κείμενο.
Το χαϊκού είναι ένα δυσκολότατο ποιητικό είδος,
(Χαϊκού και Σένριου, Σωκράτης Σκαρτσής, εκδ. Καστανιώτη)
ιαπωνικής προέλευσης,
απόγονος του 5στιχου τάνκα (14ος αι. μ.Χ.) από το κόψιμο του οποίου
και προήλθε (16ος αι. μ.Χ.)
(σημ: Χάικου, κατά τον Ιαπωνολόγο καθηγητή Σ. Παπαλεξανδρόπουλο)
Υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 20ου.
Από εκεί πέρασε τον Ατλαντικό και έφτασε να γίνει πολύ δημοφιλές
σε όλο το Δυτικό κόσμο.
Στην αυθεντική στιχουργική μορφή τους, τα χαϊκού είναι μικρά ποιήματα
από 17 συλλαβές σε ένα ενιαίο στίχο.
Στην Ευρωπαϊκή εκδοχή τους συνήθως υποδιαιρούνται σε 3 στίχους
από 5-7-5 συλλαβές, στους οποίους η ομοιοκαταληξία αποφεύγεται.
Τα χαϊκού συµπυκνώνουν ευφυΐα και σοφία, που εκφράζονται µε
λυρική, ή άλλοτε, χιουµοριστική διάθεση, ενώ συχνά υπάρχει
το στοιχείο της έκπληξης.
Στα χαϊκού σημαντική θέση έχουν η φύση, οι εποχές, τα χρώματα,
η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων,
ενώ το νόημα κάποιες φορές αποκτά δευτερεύουσα σημασία.
«Οι ιάπωνες ποιητές μπορούσαν να εκφράσουν το όραμά τους
για την πραγματικότητα μέσα σε τρεις στίχους.
Δεν παρατηρούσαν απλώς την πραγματικότητα,
παρά με ουράνια γαλήνη αναζητούσαν το αγέραστο νόημά της.
Όσο πιο ακριβής είναι η παρατήρηση, τόσο πλησιάζει τη μοναδικότητα,
δηλ. γίνεται εικόνα»
(Αντρέι Ταρκόφσκι, Σμιλεύοντας το Χρόνο, εκδ. Νεφέλη)
Στόχος της ποίησης χαϊκού είναι η δηµιουργία του αποστάγµατος ενός
«εδώ και τώρα» µέσα στα πλαίσια και στους περιορισµούς του µέτρου
– οι 17 συλλαβές είναι τα όρια του κόσµου του χαϊκού,
ενός κόσµου χωρίς αύριο και χτες, παρά µόνο µε τώρα
- δεν είναι τυχαίο ότι τα χαϊκού κατά κανόνα γράφονται στον ενεστώτα.
Στον κόσµο αυτό, ο άνθρωπος δεν είναι το κέντρο, ούτε το επίκεντρο.
Πρώτο ρόλο παίρνει η φύση, µε τους ατελείωτους κύκλους της,
τις εκφράσεις της σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Ο άνθρωπος µένει να θαυµάζει τον κόσµο του οποίου είναι µέρος,
υποκλινόµενος στο µεγαλείο του όλου, και, σπουδαιότερα για το χαϊκού,
στο πόση ολότητα µπορεί να χωρέσει σε 17 συλλαβές, σε τρεις στίχους,
σε µια αισθητηριακή εµπειρία, σε µια στιγµή.
(πηγή)
υγ: στην πατρίδα μας το Χαϊκού το κάναμε πολύ εύκολα...χαϊκούκου!
Κρατήσαμε φυσικά τον κανόνα των 17 συλλαβών,
αλλά το προσαρμόζουμε κατά πώς θέλουμε, τις περισσότερες φορές...
Κι εγώ, πχ στα χαϊκού της ανάρτησης αυτής δεν είμαι και πολύ
σύμφωνη με το πνεύμα και τη φιλοσοφία των χαϊκού.
[Επίσης, απουσιάζει η λέξη εποχής (kigo),
η οποία υποδηλώνει εποχή, ή χρονική στιγμή.
Τέλος, θέλησα ντε και καλά να έχω ρίμα!]
Επειδή όμως μου αρέσει πολύ το είδος,
(κυρίως γιατί έχει να κάνει με το Ζεν)
θα συνεχίσω να διαβάζω και να προσπαθώ.
Αυτό διδάσκει άλλωστε και ο Μπασό (Matsuo Bashō)* λέγοντας :
“ Μάθε τους κανόνες και μετά ξέχασέ τους”.
Μάθε τους πρώτα, μαθήτευσε σ' αυτούς και μετά ξεπέρασέ τους.
*έµεινε στην ιστορία ως ο, τρόπον τινά, δηµιουργός των haiku
με οδηγό την υπέροχη φωτογραφία της αγαπημένης
Μαρίας Νικολάου, στο
Κείμενο.
俳句
“το λίγο που το καθιστά περισσότερο”
(Robert Browning)
Το χαϊκού είναι ένα δυσκολότατο ποιητικό είδος,
(Χαϊκού και Σένριου, Σωκράτης Σκαρτσής, εκδ. Καστανιώτη)
ιαπωνικής προέλευσης,
απόγονος του 5στιχου τάνκα (14ος αι. μ.Χ.) από το κόψιμο του οποίου
και προήλθε (16ος αι. μ.Χ.)
(σημ: Χάικου, κατά τον Ιαπωνολόγο καθηγητή Σ. Παπαλεξανδρόπουλο)
Υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 20ου.
Από εκεί πέρασε τον Ατλαντικό και έφτασε να γίνει πολύ δημοφιλές
σε όλο το Δυτικό κόσμο.
Στην αυθεντική στιχουργική μορφή τους, τα χαϊκού είναι μικρά ποιήματα
από 17 συλλαβές σε ένα ενιαίο στίχο.
Στην Ευρωπαϊκή εκδοχή τους συνήθως υποδιαιρούνται σε 3 στίχους
από 5-7-5 συλλαβές, στους οποίους η ομοιοκαταληξία αποφεύγεται.
Τα χαϊκού συµπυκνώνουν ευφυΐα και σοφία, που εκφράζονται µε
λυρική, ή άλλοτε, χιουµοριστική διάθεση, ενώ συχνά υπάρχει
το στοιχείο της έκπληξης.
Στα χαϊκού σημαντική θέση έχουν η φύση, οι εποχές, τα χρώματα,
η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων,
ενώ το νόημα κάποιες φορές αποκτά δευτερεύουσα σημασία.
«Οι ιάπωνες ποιητές μπορούσαν να εκφράσουν το όραμά τους
για την πραγματικότητα μέσα σε τρεις στίχους.
Δεν παρατηρούσαν απλώς την πραγματικότητα,
παρά με ουράνια γαλήνη αναζητούσαν το αγέραστο νόημά της.
Όσο πιο ακριβής είναι η παρατήρηση, τόσο πλησιάζει τη μοναδικότητα,
δηλ. γίνεται εικόνα»
(Αντρέι Ταρκόφσκι, Σμιλεύοντας το Χρόνο, εκδ. Νεφέλη)
Στόχος της ποίησης χαϊκού είναι η δηµιουργία του αποστάγµατος ενός
«εδώ και τώρα» µέσα στα πλαίσια και στους περιορισµούς του µέτρου
– οι 17 συλλαβές είναι τα όρια του κόσµου του χαϊκού,
ενός κόσµου χωρίς αύριο και χτες, παρά µόνο µε τώρα
- δεν είναι τυχαίο ότι τα χαϊκού κατά κανόνα γράφονται στον ενεστώτα.
Στον κόσµο αυτό, ο άνθρωπος δεν είναι το κέντρο, ούτε το επίκεντρο.
Πρώτο ρόλο παίρνει η φύση, µε τους ατελείωτους κύκλους της,
τις εκφράσεις της σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Ο άνθρωπος µένει να θαυµάζει τον κόσµο του οποίου είναι µέρος,
υποκλινόµενος στο µεγαλείο του όλου, και, σπουδαιότερα για το χαϊκού,
στο πόση ολότητα µπορεί να χωρέσει σε 17 συλλαβές, σε τρεις στίχους,
σε µια αισθητηριακή εµπειρία, σε µια στιγµή.
(πηγή)
υγ: στην πατρίδα μας το Χαϊκού το κάναμε πολύ εύκολα...χαϊκούκου!
Κρατήσαμε φυσικά τον κανόνα των 17 συλλαβών,
αλλά το προσαρμόζουμε κατά πώς θέλουμε, τις περισσότερες φορές...
Κι εγώ, πχ στα χαϊκού της ανάρτησης αυτής δεν είμαι και πολύ
σύμφωνη με το πνεύμα και τη φιλοσοφία των χαϊκού.
[Επίσης, απουσιάζει η λέξη εποχής (kigo),
η οποία υποδηλώνει εποχή, ή χρονική στιγμή.
Τέλος, θέλησα ντε και καλά να έχω ρίμα!]
Επειδή όμως μου αρέσει πολύ το είδος,
(κυρίως γιατί έχει να κάνει με το Ζεν)
θα συνεχίσω να διαβάζω και να προσπαθώ.
Αυτό διδάσκει άλλωστε και ο Μπασό (Matsuo Bashō)* λέγοντας :
“ Μάθε τους κανόνες και μετά ξέχασέ τους”.
Μάθε τους πρώτα, μαθήτευσε σ' αυτούς και μετά ξεπέρασέ τους.
*έµεινε στην ιστορία ως ο, τρόπον τινά, δηµιουργός των haiku
