Προσδοκίες περιβάλλοντος # 1

Ήταν τελευταία μέρα του Σεπτέμβρη του '98 . Την εποχή που έκανα ιδιαίτερα σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Καλούμαι να αναλάβω ένα συμπαθητικό αλλά ζωηρό αγοράκι που μόλις έχει ξεκινήσει την πρώτη δημοτικού. Ο λόγος; Η δασκάλα αρνείται να το έχει άλλο μέσα στην τάξη της και ζητάει την παραπομπή του παιδιού σε ειδικό σχολείο. Επιμένει ότι το παιδί είναι νοητικά καθυστερημένο.

Οι γονείς απεγνωσμένοι, έχουν ακούσει για τη δουλειά μου και στρέφονται σε μένα για βοήθεια. 
Οι πρώτες επαφές με το παιδί με οδηγούν στο συμπέρασμα πως είναι ανώριμο κι ανέτοιμο να παρακολουθήσει την πρώτη δημοτικού, καθώς δεν είχε κατακτήσει τις δεξιότητες της νηπιακής ηλικίας, πόσο μάλλον της πρωτοσχολικής.
Βρίσκομαι σε δίλημμα. Πρόκειται για δύσκολη περίπτωση, ανησυχώ για τις προσδοκίες που μπορεί να έχει η οικογένεια από μένα. Από την άλλη εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχαν άλλοι ειδικοί! Ούτε καν Ιατροπαιδαγωγική υπηρεσία. Μετά από την προτροπή μου απευθυνόμαστε στην πιο κοντινή Υπηρεσία που είναι στην Πάτρα και το ραντεβού κλείνεται για την άνοιξη! Τόσο καλά!

Οι πρώτες πληροφορίες που συλλέγω θα είχαν τρομοκρατήσει πολλούς:
-Θορυβώδης συμπεριφορά μέσα στην αίθουσα, διέκοπτε το μάθημα, γινόταν ο κλόουν της τάξης, πολλές φορές παρουσίαζε επιθετική συμπεριφορά προς τους άλλους συμμαθητές του. Δεν πρόσεχε, δεν έκανε καμία εργασία, δεν συμμετείχε στο μάθημα
-Είχε αδέξια κίνηση,συναισθηματική αστάθεια (από το γέλιο στο κλάμα κι αντίστροφα), παρουσίαζε ξαφνικά ευερεθιστότητα κι εκνευρισμό, αγνοούσε οδηγίες, δεν συνεργαζόταν, πηδούσε από το ένα θέμα στο άλλο, ήθελε άμεση ικανοποίηση των απαιτήσεων του, δεν είχε διακριτικότητα, άγγιζε τους πάντες και τα πάντα, παραπονιόταν για τους θορύβους και τις μυρωδιές γύρω του, βασικά ενοχλούνταν από τα πάντα, γκρέμιζε ή έσπαγε πράγματα μέσα στο σπίτι, ενώ η μικρή του αδερφή δεν έπρεπε να μένει χωρίς επίβλεψη μαζί του καθώς είχε κινδυνέψει πολλές φορές στο παρελθόν. 
Αυτά που περιέγραψα ήταν ένα απλά ένα μέρος από τις εξωτερικές αντιδράσεις του παιδιού.

Εγώ συναντώ ένα χαρούμενο αρχικά παιδάκι που προσπαθούσε και ήθελε να συνεργαστεί, αλλά γρήγορα έχανε το ενδιαφέρον του, καθώς θόρυβοι, εικόνες και μυρωδιές του αποσπούσαν πολύ εύκολα την προσοχή! Σταματούσε συχνά το μάθημά μας και μιλούσε ακατάπαυστα και για άσχετα θέματα, άλλες φορές με υποδεχόταν με χαρά κι άλλες με θυμό, πολλές φορές δεν ήθελε να συνεργαστεί, μου τραβούσε τα μαλλιά μου ή μου κολλούσε ακαθαρσίες από τη μυτούλα του πάνω στο πρόσωπό μου.
Δεν θυμώνω, δεν διώχνω, δεν τιμωρώ. Ήρεμα και σταθερά αγνοώ, και προχωρώ σε αυτό που ζητώ, σαν να μην είχα ενοχληθεί καθόλου. Το παιδί έχοντας συνηθίσει διαρκώς να δέχεται τιμωρίες, φωνές κι επιπλήξεις, τα χάνει. Επιμένει. Με δοκιμάζει. 
Πίσω από όλα αυτά εγώ βλέπω ένα ταλαιπωρημένο παιδί που θέλει να γίνει αποδεκτό. 
Όλες οι πληροφορίες που συλλέγω με οδηγούν στο σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής ή αλλιώς υπερκινητικό σύνδρομο.
Τα υπερκινητικά παιδιά βρίσκονται διαρκώς σε υπερδιέγερση ή κίνηση. Αυτό γνωρίζει ο πολύς κόσμος.Στην πραγματικότητα, πρόκειται για αδυναμία του παιδιού να αντιδρά σωστά στα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον του. Μερικοί ειδικοί μιλούν για βλάβη στην επιλογή των ερεθισμάτων. Με άλλα λόγια δεν γίνεται "φιλτράρισμα" και κατά συνέπεια δεν γίνεται απόρριψη των περιττών ερεθισμάτων τα οποία δεχόμαστε όλοι μας κάθε στιγμή από το περιβάλλον μας!

Τι πληροφορία! Θαυματουργή!  Σκεφτείτε ένα τόσο δα μικρό μυαλουδάκι που προσπαθεί να μάθει τον κόσμο και να επικοινωνήσει, να δέχεται διαρκώς πληροφορίες. Να εισβάλλουν στο συνειδητό του όλα τα ερεθίσματα και κυριολεκτικά να το αλώνουν! Μπρρ! Η σκέψη και μόνο με τρομοκρατεί! Πόσο βασανισμένο πλασματάκι σκέφτομαι!  Πόσο θέλει να ανακουφιστεί! Να ηρεμήσει. Αντ΄αυτού προσπαθούσαμε να διαβάσουμε σε ένα σπίτι που έπαιζε η τηλεόραση στο διπλανό δωμάτιο, ένα μωρό ( η αδερφή του) έκλαιγε ή φώναζε, σε μια πολυκατοικία, πάνω σε ένα πολυσύχναστο δρόμο,με μαγαζιά από κάτω, φωνές κόσμο....ω θεέ μου! Φρίκη!

Με αυτό τον απλό τρόπο εξηγώ την κατάσταση στους γονείς. Προσπαθούμε λοιπόν να επιτύχουμε περιβάλλον με τα λιγότερα δυνατά ερεθίσματα. Πιστεύω σε αυτό το παιδί! Ξέρω πως μπορεί να μάθει. Παράλληλα το ενισχύω διαρκώς με ενθάρρυνση κι επιβραβεύσεις. Μικρές εύκολες εργασίες στην αρχή. Τα πρώτα μπράβο! "Έλα, μπορείς Θανάση"! 

Συνεχίζω έπειτα στο δικό μου χώρο. Κανένας θόρυβος εκεί. Δοκιμάζω σταδιακά κλασσική μουσική, πολύ χαμηλά. Πόσο το χαλαρώνει. Έχω αρχίσει και πετυχαίνω τη συνεργασία του!
Εν τω μεταξύ φτάνει ο καιρός και περνάει από αξιολόγηση στην Ιατροπαιδαγωγική Υπηρεσία. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι το παιδί έχει μέτρια προς φυσιολογική νοημοσύνη αλλά κυρίως υπερκινητικό σύνδρομο. Συνιστάται να επαναλάβει την πρώτη τάξη.
Συνεχίζουμε μαζί και την επόμενη χρονιά. 

Μετά από πολύ ψάξιμο ανακαλύπτω ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει. Έτσι μπαίνει στο παιχνίδι η διατροφή και φεύγουν το λευκό αλεύρι, οι σοκολάτες, οι επεξεργασμένες τροφές με χημικά πρόσθετα από το σούπερ μάρκετ, τα αναψυκτικά. Καθόλου εύκολο να σας πω. Έδωσα αγώνα να μην δίνονται κρυφά από τους παππούδες κρουασάν με σοκολάτα. Δεν μπορείτε όμως να φανταστείτε τη βελτίωση που πετύχαμε σε όλα συμπτώματα όταν η διατροφή του παιδιού άλλαξε εντελώς!
Όταν τελείωσε κι η δεύτερη χρονιά το παιδί είχε ηρεμήσει σημαντικά, είχε βελτιωθεί σε όλους τους τομείς, είχε μειώσει στο ελάχιστο την επιθετική συμπεριφορά, και κυρίως έμαθε να διαβάζει, να γράφει και κάλυψε όλη την ύλη στα μαθηματικά.
Δεν χρειάστηκα τρίτη χρονιά.
Το έργο μου είχε ολοκληρωθεί.

Πριν λίγες μέρες η μαμά μου συνάντησε τη μαμά του στο λογιστικό γραφείο της αδελφής της και θείας του παιδιού (όπου πήγε για τη φορολογική της δήλωση). Ο Θανάσης σήμερα είναι ένα παλικάρι. Τελείωσε το σχολείο κανονικά και τη στρατιωτική του θητεία και είναι ένας χαρούμενος κι ευτυχισμένος νέος. 
Το "ευχαριστώ" που μου έστειλε εκείνη την ημέρα η μητέρα του μέσω της δικής μου, είναι από αυτά που θα κρατήσω για πάντα στην καρδιά μου. Η πορεία και η εξέλιξη του παιδιού όμως για μένα είναι η δικαίωση:  Όταν πιστέψεις στο παιδί και το πλησιάσεις με αγάπη, όσο κι αν η συμπεριφορά του σε κάνει να θέλεις να το βάλεις στα πόδια, αν μείνεις, αν το αποδεχτείς όπως είναι θα δεις ότι τα θαύματα γίνονται εδώ στη γη! 

Εύχομαι ολόψυχα να υπάρχουν πάντα άνθρωποι που θα πιστεύουν, θα ονειρεύονται και θα παλεύουν να αποδείξουν πως όλα είναι εφικτά!
Εύχομαι όμως ακόμα περισσότερο να υπάρχουν Δάσκαλοι πραγματικοί, δάσκαλοι που δεν θα διώχνουν παιδιά από την τάξη τους γιατί αναστατώνουν την ηρεμία τους.Δάσκαλοι που δεν θα καθοδηγούνται από τις προσδοκίες τους και δεν θα βοηθούν μονάχα όσα παιδιά νομίζουν ότι μπορούν, αφήνοντας πίσω τα αδύναμα. 

Αλλά με αυτό το θέμα θα ήθελα να συνεχίσω αύριο!

Καλή σας μέρα.
@ριστέα

__________________________________________________________

Αναγκαίες σημειώσεις: 
1.Δεν γράφω για να μου πείτε μπράβο. Πιστέψτε με, έχω πάρει τις ικανοποιήσεις μου στο παρελθόν. Μοιράζομαι ιστορίες που μπορεί να διδάξουν. Να προβληματίσουν. Αυτό μου αρκεί!
2.Η ιστορία αυτή είναι χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς μου από το 1993 έως και το 2010. 
Μετά τα 40 σταμάτησα γιατί έως εκεί ήταν οι αντοχές μου. 
Γι όσους δεν γνωρίζουν, σπούδασα Κοινωνική Εργασία κι ειδικεύτηκα στις μαθησιακές δυσκολίες.
3.Η φωτογραφία υπήρχε στο αρχείο μου, αλλά δεν μου ανήκει.